Παρέμβαση του Παύλου Χρυσαφίδη, δημοτικού συμβούλου με τη Λαϊκή Συσπείρωση και γραμματέα του Δημοτικού Συμβούλιου Σύρου - Ερμούπολης: «Αξιολόγηση Δήμων: Πίσω από τους αριθμούς, η φθορά μιας Διοίκησης

Η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της πρώτης πανελλαδικής αξιολόγησης για τους ΟΤΑ από το Υπουργείο Εσωτερικών (Μάιος 2025), έφερε και τον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης στο επίκεντρο, με την 56η θέση μεταξύ 184 Δήμων να παρουσιάζεται από τη Δημοτική Αρχή ως «ικανοποιητική». Ο Δήμαρχος, σε δηλώσεις του, προσπάθησε να ερμηνεύσει – και σε αρκετά σημεία να αμφισβητήσει – την εγκυρότητα της διαδικασίας, εντοπίζοντας τα θετικά και αποδίδοντας τα αρνητικά σε εξωγενείς παράγοντες ή «κακή φήμη του παρελθόντος».

Ωστόσο, οι αριθμοί είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Πίσω τους κρύβεται η βαθιά φθορά του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών του Δήμου, η υποστελέχωση, η εργολαβική εξάρτηση και η διαρκής απαξίωση βασικών λειτουργιών που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών.

Επιτυχίες – αλλά μέχρι πού;

Δεν μηδενίζουμε, έχουμε όμως μάτια και βλέπουμε.

Οι υποδομές ΑΜΕΑ, η δημοτική συγκοινωνία και τα ΚΕΠ καταγράφηκαν πράγματι ανάμεσα στις υψηλότερες θέσεις της αξιολόγησης. Η 4η θέση στη συγκοινωνία και στις υποδομές προσβασιμότητας είναι ενθαρρυντικά δείγματα. Όμως, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος ο δήμαρχος, αυτά αφορούν «διαχρονικές προσπάθειες», που σημαίνει ότι δεν πρόκειται για τωρινές καινοτομίες, αλλά για κληρονομημένα θετικά παραδείγματα, τα οποία δεν είναι και εξασφαλισμένα σε βάθος χρόνου.

Η πολυδιαφημισμένη προσβασιμότητα φαίνεται στην πράξη –  και ως παράταξη το είχαμε αναδείξει με την συνεπικουρία και των φορέων των ΑμΕΑ –  πως υπολείπεται δραματικά μέχρι να φτάσει ένα εμποδιζόμενο άτομο να έχει πρόσβαση και να χρησιμοποιεί χώρους και υπηρεσίες αυτόνομα. Περιορίζεται κυρίως στην κατασκευή νέων ή ανάπλαση παλαιότερων υποδομών οι οποίες βάσει νόμου πλέον, υποχρεούνται να εξασφαλίζουν την προσβασιμότητα.

Σχολεία, Πολεοδομία, Ψηφιακές Υπηρεσίες, Ανακύκλωση: Ούτε τα βασικά

Ο ίδιος ο δήμαρχος δεν μπόρεσε να κρύψει την κατάρρευση των σχολικών υποδομών, με την 164η θέση στην αξιολόγηση να αποδίδεται στην… έλλειψη πόρων. Όμως η ευθύνη της Τοπικής Διοίκησης δεν είναι να καταγράφει ελλείψεις, αλλά να τις διεκδικεί, να τις αναδεικνύει, να τις καλύπτει. Αν κάθε χρονιά «τρέχει» ένα κονδύλι 60.000€, όπως ειπώθηκε, όταν οι ανάγκες είναι δεκαπλάσιες, τότε είναι σαφές πως ο Δήμος διαχειρίζεται τη φτώχεια του – δεν την ανατρέπει.

Η πολεοδομία επίσης καταγράφεται στη θέση 104 – κι αντί η Δημοτική Αρχή να αναλάβει ευθύνες για τη λειτουργία της, καταφεύγει σε αναδρομές στα «σκάνδαλα Μυκόνου» για να δικαιολογήσει τη δυσπιστία των πολιτών. Η ευκολία με την οποία το πρόβλημα βαφτίζεται «παρελθόν», αποκαλύπτει και τον πυρήνα της διοικητικής αδυναμίας.

Στην ανακύκλωση, με τη θέση 110, ο δήμαρχος έριξε το φταίξιμο στους εργολάβους. Δηλαδή αναγνώρισε – έμμεσα – αυτό που αποτελεί δομικό πρόβλημα του Δήμου: ότι βασικές του λειτουργίες έχουν παραδοθεί πλήρως σε εργολαβικές εταιρείες, χωρίς εσωτερικό έλεγχο, χωρίς εναλλακτικά σχέδια, χωρίς αυτοτέλεια.

Το ίδιο ισχύει και για τις ψηφιακές υπηρεσίες, που καταγράφηκαν στην 109η θέση. Όταν ο δήμος εντάσσεται σε ψηφιακά έργα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, αλλά δεν μπορεί να εξυπηρετήσει έναν πολίτη ηλεκτρονικά, τότε αυτό δεν είναι «ψηφιακός μετασχηματισμός». Είναι μακέτα.

Υπηρεσίες - φάντασμα με υποστελέχωση και εργολαβίες

Η κοινή συνισταμένη σε όλα τα παραπάνω είναι η υποστελέχωση. Ο Δήμος δεν έχει δικές του δυνάμεις να συντηρήσει σχολεία, να μαζέψει απορρίμματα, να λειτουργήσει κοινωνικές υπηρεσίες. Καταφεύγει συνεχώς σε αναθέσεις, εργολάβους, εξωτερικά σχήματα. Κι αυτό δεν είναι «τεχνική λύση». Είναι στρατηγική ήττα.

Όταν η Κοινωνική Υπηρεσία κατατάσσεται στην 124η θέση, δεν φταίνε τα «ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα» που δεν φαίνεται το έργο της. Φταίει το γεγονός ότι η πολιτική της απορροφά ελάχιστους ανθρώπους, δεν έχει εξωστρέφεια, δεν συνεργάζεται με δομές πρόνοιας, δεν επικοινωνεί ουσιαστικά με την κοινωνία.

Και τώρα;

Η έρευνα, μπορεί να μην αντανακλά την «χειροπιαστή» καθημερινότητα. Παρόλα αυτά, είναι το πρώτο δημόσιο καθρέφτισμα της λειτουργίας ενός Δήμου, όχι από εσωτερικές εκθέσεις και πορίσματα, αλλά από τους ίδιους τους πολίτες. Κι όσο κι αν η Δημοτική Αρχή θέλει να σταθεί στο «θετικό ισοζύγιο», η αλήθεια είναι πως οι πολίτες μίλησαν με ψήφο δυσπιστίας σε κομβικούς τομείς.

Η εικόνα του Δήμου δεν αλλάζει με ευχές. Χρειάζεται πρώτα απ’ όλα διεκδίκηση των αναγκαίων προσλήψεων και της χρηματοδότησης που παρανόμως δεν αποδίδεται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Έτσι θα γίνει κατορθωτή η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών και η απεμπλοκή από τους εργολάβους. Χρειάζεται αντίσταση στον επερχόμενο νόμο για την λειτουργία της Τοπικής Διοίκησης, που εντείνει την μετατροπή της σε μια δημόσια υπηρεσία. Μόνο έτσι θα ενισχυθεί η κοινωνική πολιτική και η πραγματική δημόσια λογοδοσία.

Ούτε τα «έργα με ΦΕΚ» αρκούν, ούτε τα «σχέδια εκατομμυρίων». Αν ο δημότης δεν μπορεί να μπει σ’ ένα καθαρό σχολείο, να περπατήσει σε ασφαλές πεζοδρόμιο, να κάνει μια αίτηση ηλεκτρονικά, τότε όσα λέγονται από το βήμα δεν πείθουν…

17/06/2025