Νερό:
εμπόρευμα ή κοινωνικό αγαθό;

ΝΕΡΟ: Εμπόρευμα ή Κοινωνικό Αγαθό;

​

Η απάντηση που μας έρχεται εύκολα είναι Κοινωνικό Αγαθό, είναι έτσι όμως στην πραγματικότητα;

Την τελευταία δεκαπενταετία ο δημόσιος χαρακτήρας του νερού, δέχεται μια λυσσαλέα επίθεση από τις διαδοχικές κυβερνήσεις μέσω αλλεπάλληλων νομοθετικών και άλλων παρεμβάσεων.

​

Βασικός στόχος είναι η περαιτέρω εμπορευματοποίηση του νερού και της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, η ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των δικτύων, η εφαρμογή οριζόντιας πολιτικής κοστολόγησης - τιμολόγησης, η δημιουργία υποδομών υποχρεωτικά μέσω του μοντέλου Σύμπραξης Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ).

​

Τελευταία πράξη του έργου αποτελεί η ψήφιση του νόμου για την διεύρυνση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Υδάτων και Ενέργειας (ΡΑΑΥΕ) και η έκδοση της πρώτης εφαρμοστικής του νόμου, της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) ορισμού των κριτηρίων διαχειριστικής επάρκειας στους παρόχους Ύδρευσης- Αποχέτευσης.

​

Πλέον, οι Δημοτικές Υπηρεσίες και Δημοτικές επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) αποκόπτονται πλήρως από τις αρμοδιότητες των Δήμων και περνούν στην εποπτεία και έλεγχο της ρυθμιστικής αρχής. Οι Δήμοι, δηλαδή, πλέον δεν έχουν καμία αρμοδιότητα για τη διαμόρφωση και άσκηση πολιτικών στην ύδρευση και διαχείριση αστικών αποβλήτων.

​

Επίσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τους νησιωτικούς δήμους και τις ιδιαίτερες συνθήκες που απορρέουν από τη νησιωτικότητα για τη διαμόρφωση των αναγκαίων πολιτικών για την κάλυψη των οικονομικών απαιτήσεων που δημιουργούνται από αυτή.

​

Αντίθετα, επιβάλλεται η οριζόντια εφαρμογή κοινών κανόνων στους παρόχους υπηρεσιών νερού και αποχέτευσης με κριτήρια κόστους – οφέλους, χωρίς καμία εκτίμηση των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αποτελεσμάτων της τιμολόγησης των Υπηρεσιών τους.

​

Στο Δήμο μας παρακολουθούμε να εξελίσσεται, όλο το προηγούμενο διάστημα, το χρονικό ενός προαναγγελθέντος εγκλήματος. Η ΔΕΥΑ Σύρου λόγω της εκτίναξης των τιμών ενέργειας, που οφείλεται στην «απελευθέρωση» της αγοράς ενέργειας με τις ευλογίες της ΕΕ, έχει σωρεύσει χρέη προς τη ΔΕΗ ύψους, σχεδόν, 4.000.000 ευρώ. Είναι κατανοητό πως αυτό το γεγονός «τινάζει στον αέρα» την οικονομική βιωσιμότητα της ΔΕΥΑΣ, με την πιθανή μετακύλησης του χρέους στους χρήστες, να σημαίνει αυξήσεις των τιμολογίων πολύ πάνω από 100%!

​

Σύμφωνα με τα παραπάνω προκύπτουν μια σειρά ερωτήματα.

 

Θα πούμε το νερό – νεράκι;

Ποια είναι η προοπτική βιωσιμότητας της ΔΕΥΑ Σύρου;

Πώς είναι δυνατόν να ανταπεξέλθει ο κάτοικος του νησιού σε τιμολόγια με χρεώσεις μεγαλύτερες των 3 ευρώ/κυβικό μέτρο νερού;

 

Η θέσπιση της ΡΑΑΥΕ συνοδεύτηκε από κυβερνητικά και όχι μόνο, πανηγύρια για την εξασφάλιση της δυνατότητας παροχής οικονομικής ενίσχυσης από το κράτος προς τις ΔΕΥΑ και τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με τους παρόχους ενέργειας για φθηνότερο ρεύμα προς τις Επιχειρήσεις Ύδρευσης. Άνθρακες ο θησαυρός…

 

Υπάρχει βέβαια πείρα. Ας σκεφτούμε, πόσο βοήθησε η λειτουργία της Ρυθμιστικής Αρχής στη μείωση των τιμών της ενέργειας προς τους χρήστες;

 

Υπάρχει λύση;

Για μας η πάλη για την κατάργηση του νέου νόμου είναι προϋπόθεση για την απόκρουση της παραπέρα εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης του νερού. Θέλουμε και μπορούμε να είμαστε η Δημοτική Αρχή που θα ακυρώσει στην πράξη το νόμο αυτό.

​

Η διαμόρφωση των θέσεων, των αιτημάτων και των προτάσεων μας έχει σαν μοναδικό κριτήριο το δημόσιο όφελος, την προστασία του περιβάλλοντος, των φυσικών πόρων και των δημόσιων αγαθών για την εξυπηρέτηση και ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, των δικών μας αναγκών.

​

Η κοστολόγηση και τιμολόγηση του νερού δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπόψη τον κοινωνικό χαρακτήρα του αγαθού και την υποχρέωση παροχής φθηνού και ποιοτικά ασφαλούς νερού σε όλους. Ταυτόχρονα όμως να γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η αειφορία και βιωσιμότητα του φυσικού πόρου. Οι σχετικές αρμοδιότητες θα πρέπει να είναι αποκλειστική ευθύνη του αρμόδιου Υπουργείου και του Δήμου.

 

Στη βάση, λοιπόν, της προάσπισης του κοινωνικού χαρακτήρα του νερού, της εξασφάλισης προσιτών και ποιοτικών υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης για όλους, διεκδικούμε και προτείνουμε:

• Κατάργηση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Υδάτων και Ενέργειας και κάθε νομοθετικής ρύθμισης που αποσπά αρμοδιότητες διαχείρισης εποπτείας ελέγχου των νερών και των αστικών αποβλήτων από το δημόσιο τομέα και τις αναθέτει σε οποιασδήποτε άλλης νομικής μορφής φορείς.

• Καμία σκέψη για αυξήσεις στα τιμολόγια. Ουσιαστική ενίσχυση των νησιωτικών δήμων για την κάλυψη του κόστους λειτουργίας των αφαλατώσεων.

• Άσκηση πίεσης για ρύθμιση του χρέους της ΔΕΥΑΣ προς τη ΔΕΗ με κρατική παρέμβαση και άμεση έκτακτη επιχορήγηση από το κεντρικό κράτος για την κάλυψη του.

• Προγραμματισμό υποδομών και έργων ενταγμένο σε συνολικότερο σχεδιασμό για τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών και των υδατικών πόρων.

• Εφαρμογή πολιτικών εξοικονόμησης νερού με έμφαση στον περιορισμό δραστηριοτήτων που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού (π.χ. πισίνες κ.λπ.).

• Επέκταση του κοινωνικού τιμολογίου με ένταξη μονογονεϊκών οικογενειών, μακροχρόνια ανέργων και δικαιούχων ΚΕΑ και παροχή μεγαλύτερων εκπτώσεων στις καταναλώσεις έως 75 κυβικά.

• Εγγύηση της πρόσβασης στη στοιχειώδη ποσότητα νερού για την ανθρώπινη διαβίωση για όλους. Μηδενική χρέωση για τα πρώτα 3,6 κυβικά κατανάλωσης νερού και κάλυψη του κόστους κατανάλωσης από τα υφιστάμενα πάγια της σύνδεσης.

• Μελέτη και κατασκευή έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων και επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων. Τα έργα που περιλαμβάνονται στη Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΑΑ) να είναι προσαρμοσμένα στα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά και κλιματολογικά χαρακτηριστικά του νησιού (έργα ταμίευσης όμβριων υδάτων εμπλουτισμού υπόγειων υδροφόρων κ.λπ.).

• Αξιοποίηση υφιστάμενων υδροληψιών - δικτύων (ιδιωτικών και εγκαταλελειμμένων).

• Εγκατάσταση κοινόχρηστων βρυσών πόσιμου νερού στις δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις, τις δημοτικές παιδικές χαρές και σε κοινόχρηστους χώρους συνάθροισης κοινού, όπως προκύπτει από το Ν. 4736/20.

• Παροχή κινήτρων για την αξιοποίηση υφιστάμενων παραδοσιακών τεχνικών εξοικονόμησης νερού (π.χ. δεξαμενές όμβριων για αγροτική χρήση).

• Υποχρεωτική κατασκευή δεξαμενής συλλογής όμβριων (στέρνας) από ταράτσες - κέλυφος των κτιρίων, για κάθε νέα οικοδομή.